Er zijn verschillende normen, standaarden, wet- en regelgevingen om rekening mee te houden bij het onderhoud van installaties in explosiegevaarlijke omgevingen.
Voor veel bedrijven is het niet duidelijk welke regels er gelden en Howden Maintenance Partners krijgt regelmatig vragen van klanten over EX-equipment.
We beantwoorden hier 5 veelgestelde vragen over EX-equipment:
1. Wat is ATEX?
ATEX is de samentrekking van ATmosphères EXplosives en is de algemeen gebruikte term voor de regelgeving rond explosiegevaarlijke omgevingen. EX-zones zijn te herkennen aan het gele EX-symbool:
Binnen de EU is wetgeving van kracht die als doel heeft het voorkomen van explosies en het beschermen tegen explosies. De regelgeving richt zich op 3 pijlers:
- Voorkomen dat explosieve atmosferen ontstaan
- Vermijden van ontstekingen
- Beperken van gevolgen van explosies
De wetgeving bestaat uit twee delen: wetgeving rond arbeidsplaatsen en wetgeving rond producten. De wetgeving rond arbeidsplaatsen schrijft voor wat de minimumvoorschriften zijn “voor de verbetering van de veiligheidsbescherming en van de veiligheid van werknemers die door explosieve atmosferen gevaar kunnen oplopen”. De wetgeving rond producten beschrijft wat de minimale veiligheidseisen zijn waar installaties en apparaten (producten) aan moeten voldoen die gebruikt worden in explosiegevaarlijke omgevingen in alle lidstaten van de Europese Unie.
Producten die geschikt zijn voor gebruik in ATEX zones worden EX equipment genoemd. Deze zijn te herkennen aan het EX logo:
2. Wat betekenen afkortingen zoals Ex e en Ex d?
Fabrikanten van apparatuur die geschikt is voor gebruik in ATEX zones voorzien verschillende beschermingswijzen die gericht zijn op het voorkomen van explosieve atmosferen, het vermijden van ontstekingen en het beperken van de gevolgen van explosies. Veelvoorkomende beschermingswijzen zijn:
Elektrisch apparatuur:
- Ex e Verhoogde Veiligheid
- Ex d Drukvaste Behuizing
- Ex de Drukvaste behuizing met een klemmenkast verhoogde veiligheid
- Ex n Niet Vonkend
- Ex p Overdruk
- Ex t Bescherming stof explosie
- Ex i Intrinsieke veiligheid
Non-elektrische apparatuur Ex h met als eigenschap:
- b Bewaking van ontstekingsbronnen
- c Constructieve veiligheid
- k Vloeistof vulling
De beschermingswijzen geven aan of apparatuur geschikt is voor het gebruik in ATEX-zones die volgens de wetgeving rond arbeidsplaatsen worden gedefinieerd.
3. Gaat het bij EX-equipment uitsluitend om elektrische machines?
Nee. De regelgeving voor EX-equipment beperkt zich niet tot alleen elektrische apparaten (elektromotoren, generatoren, computers, sensoren, transformatoren, etc.), maar is van toepassing op de gehele installatie.
Mechanische machines en apparaten zoals pompen, tandwielkasten, kleppen, ventilatoren en blowers moeten ook voldoen aan de wetgeving voor EX equipment wanneer ze gebruikt worden in ATEX zones.
4. Is het toegestaan om EX-equipment te repareren?
Ja. In tegenstelling tot wat regelmatig beweerd wordt, is het toegestaan om EX-equipment te repareren. Reparaties en herstellingen mogen uitgevoerd worden door de oorspronkelijke fabrikant of een gespecialiseerde werkplaats die erkend is voor het repareren van EX-equipment.
Eigenaren of gebruikers van EX-equipment hebben zelf altijd de keuze om te kiezen voor de fabrikant of een gecertificeerde leverancier.
Gecertificeerde leveranciers zijn erkend door een notified body of aangemelde keuringsinstantie. Een notified body is een onafhankelijke keuringsinstantie die er op toe ziet dat de Europese richtlijnen gevolgd worden. De procedures en werkzaamheden van Howden Maintenance Partners zijn gecertificeerd door notified body DEKRA.
Daarnaast is Howden Maintenance Partners door WEG en ABB erkend als approved service center voor EX-motoren en -generatoren.
Documentatie
De documentatie van EX-equipment (bestaande uit onder andere technische specificaties, certificaat en onderhoudshistorie) moet gedurende de levensduur van het EX-materieel zorgvuldig bewaard worden door de gebruiker of eigenaar.
Bij elke reparatie wordt de onderhoudshistorie aangevuld en wordt een uitvoerig rapport opgemaakt. Dit rapport bestaat uit:
- De gegevens van het gevonden defect
- Alle gegevens over de reparatie/revisie
- De lijst van vervangen delen
- De resultaten van alle controles en testen
- Een vergelijking van de resultaten met de toegepaste criteria voor overeenstemming met de eisen
- Een kopie van het contract of de opdracht
- De markering zoals die na reparatie door het reparatiebedrijf is aangebracht
5. Moet EX-equipment altijd opnieuw gekeurd worden na een reparatie?
Nee, zo lang de specificaties van EX-equipment niet veranderen is een keuring niet nodig. Het is vanzelfsprekend dat een reparatie of herstelling geen afbreuk mag doen aan de beschermingswijze van het EX-equipment. Alleen zo kan de installatie na reparatie weer veilig in gebruik genomen worden.
Werkzaamheden waarvoor geen beoordeling als nieuw product nodig is zijn onder andere:
- Verbussen van lagerhuizen
- Vervangen van lagers en andere onderdelen volgens specificatie
- Aanbrengen van een reparatiekenplaat met driehoek of vierkant
- Herwikkelen (met uitzondering van Exe)
Om de beschermingswijze te waarborgen zal de behuizing van EX-equipment nooit aangepast worden (voorgeboorde gaten mogen niet afgedicht worden en er mag niet in de behuizing geboord worden). Ook de klemmenkast of aansluitingskast van een elektromotor mag niet gewijzigd worden.
Contacteer ons
Heeft u vragen over herstellingen aan Ex-equipment? Wij helpen u graag verder. Contacteer ons via het onderstaande formulier of bel ons op het nummer: +32 3 541 71 40